Kiểm soát chặt chẽ nợ công – “Chìa khóa” tăng dư địa chính sách tài khóa

Chuyển biến tích cực trong quản lý nợ công

Đánh giá về công tác quản lý nợ công trong thời gian qua, ông Nguyễn Đức Kiên – Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, với sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ, công tác quản lý vay và trả nợ nước ngoài của Chính phủ trong giai đoạn 2016 -2019 đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Những kết quả này đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, thể hiện qua việc nhiều mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế đã hoàn thành vượt xa so với kế hoạch như: Quy mô nợ công giảm mạnh từ mức 63,7% GDP cuối năm 2016 xuống khoảng 55% GDP cuối năm 2019; quy mô nợ Chính phủ cũng giảm mạnh từ 52,7% năm 2016, xuống 48% GDP vào cuối năm 2019, thấp hơn 6% so với mục tiêu đề ra là không quá 54%. Bên cạnh đó, các mục tiêu khác như tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước (NSNN) đến năm 2019 cũng đã hoàn thành trong ngưỡng cho phép.

Dự kiến, đến cuối năm 2020, nợ công trong khoảng 56,8% GDP; nợ chính phủ trong khoảng 50,8% GDP; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN ước khoảng 24,1%; nợ nước ngoài quốc gia khoảng 47,9% GDP; trả nợ nước ngoài của quốc gia so với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ khoảng 34,6%. Như vậy, về cơ bản, dự kiến các chỉ tiêu nợ so với GDP duy trì trong ngưỡng an toàn được Quốc hội phê chuẩn.

Đặc biệt, cơ cấu nợ đã có chuyển biến tích cực, dư nợ công giảm từ mức đỉnh 63,7% GDP năm 2016 xuống mức khoảng 55% GDP đến cuối 2019. Tốc độ tăng nợ công giảm trung bình từ 18,1%/năm giai đoạn 2011-2015 xuống khoảng 6,8%/năm giai đoạn 2016-2019; tỷ trọng nợ trong nước tăng từ 38,9% năm 2011 lên 60,1% năm 2016 và 61,9% tổng dư nợ của Chính phủ cuối năm 2019…

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2016-2020, Chính phủ đã huy động ước đạt trên 1,3 triệu tỷ đồng (bình quân 260.000 tỷ đồng/năm) thông qua phát hành trái phiếu để đáp ứng nhu cầu bù đắp bội chi, chi trả nợ gốc của NSNN, đảm bảo trong phạm vi dự toán được Quốc hội phê duyệt hàng năm.

Ngoài ra, cũng trong 5 năm qua, tổng trị giá ký kết các khoản vay vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ ước khoảng 12,7 tỷ USD, trong đó giai đoạn 2016 đến tháng 9/2020 đã ký kết 112 hiệp định vay với tổng trị giá 11,9 tỷ USD.

Đáng chú ý, việc trả nợ các khoản vay của Chính phủ trong những năm qua thực hiện chặt chẽ và đảm bảo đúng hạn, bao gồm cả nghĩa vụ nợ trực tiếp của Chính phủ và nghĩa vụ nợ cho vay lại, không để xảy ra tình trạng nợ quá hạn làm ảnh hưởng tới cam kết với các nhà đầu tư.

Mới đây, tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho hay: Mức bội chi năm 2020 ước tăng lên 5,59% GDP (tính theo GDP mới). Nợ công tăng lên 57,4% GDP, dưới trần Quốc hội cho phép (65%).