“Kết luận thanh tra phải bảo đảm chính xác, khách quan, đúng sự thật và bản chất vụ việc, đúng pháp luật, không để kéo dài kết luận thanh tra để đối tượng bị thanh tra có thời gian đối phó, hợp thức hóa, che đậy sự thật”.
Đó là chỉ đạo của Phó thủ tướng Trương Hòa Bình tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2019 của ngành thanh tra, ngày 18/7.
Phát hiện vi phạm hơn 50.000 tỷ đồng
Báo cáo tại hội nghị, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm, cho hay trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành đã triển khai 3.553 cuộc thanh tra hành chính và 84.604 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành.
Qua thanh tra, phát hiện vi phạm 50.339 tỷ đồng, 1.004 ha đất; kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước 34.500 tỷ đồng và 142 ha đất (đã thu hồi 4.037 tỷ đồng, 2 ha đất); xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán do chưa thực hiện đúng quy định và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 15.839 tỷ đồng, 862 ha đất; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính đối với 692 tập thể và nhiều cá nhân; ban hành 54.144 quyết định xử phạt vi phạm hành chính của tổ chức, cá nhân với số tiền 1.587 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xem xét, xử lý 44 vụ, 73 đối tượng; chấn chỉnh quản lý, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trên nhiều lĩnh vực.
Cụ thể, Thanh tra Chính phủ thực hiện 41 cuộc thanh tra, đã ban hành kết luận 6 cuộc. Qua các kết luận thanh tra, đã phát hiện vi phạm về kinh tế 14.601 tỷ đồng, trong đó đã kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước 10.166 tỷ đồng; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý 4.435 tỷ đồng; kiến nghị xử lý hành chính nhiều tổ chức, cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 10 vụ; kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương sửa đổi, bổ sung nhiều quy định, chính sách liên quan đến nội dung thanh tra.
Thanh tra các bộ, ngành và địa phương đã tiến hành 3.512 cuộc thanh tra hành chính, tổng hợp kết quả từ 1.863 cuộc thanh tra, đã kết luận, phát hiện vi phạm về kinh tế 639 tỷ đồng, 1.004 ha đất, kiến nghị thu hồi 455 tỷ đồng và 142 ha đất, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý số tiền 184 tỷ đồng, 862 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính 686 tập thể và 204 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xem xét 34 vụ, 73 đối tượng. Một số địa phương tổ chức thanh tra hành chính đạt kết quả cao như: Hà Nội, Phú Yên, Thanh Hóa, Bình Dương và Tp.HCM.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đánh giá cao việc phát hiện và xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng có nhiều tiến bộ, một số vụ án trọng điểm được quan tâm xử lý, tạo được niềm tin.
Trong đó có những cuộc thanh tra phức tạp, được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm như: Thanh tra về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm; thanh tra toàn diện Dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty gang thép Thái Nguyên; thanh tra việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác trên địa bàn thành phố Đà Nẵng; thanh tra việc quản lý, sử dụng đối với 2.200 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam trả nợ cho Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam và số tiền 4.190 tỷ đồng Chính phủ tạm ứng cho Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam tái cơ cấu…
“Nếu úp mở, chia chắc nhau thế nào cũng bị xử lý”
Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực, Phó thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, tồn tại của ngành thanh tra, trong đó nổi lên là việc triển khai kế hoạch thanh tra, việc kết luận thanh tra còn chậm; số vụ việc chuyển cơ quan điều tra còn ít, xử lý sau thanh tra còn hạn chế như tỷ lệ thu hồi tài sản nhất là vi phạm về đất đai còn thấp. Cần cố gắng thu hồi tài sản, đất đai bị chiếm đoạt đang nằm trong các vụ việc, vụ án.
Việc thực hiện một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả chưa cao, kết quả phát hiện tham nhũng qua công tác thanh tra còn hạn chế. Số vụ việc chuyển cơ quan điều tra xử lý có tăng so với cùng kỳ năm trước nhưng so với số vụ việc tham nhũng phát hiện còn ít với số sai phạm kinh tế phát hiện qua thanh tra, kiểm toán.
“Đặc biệt, có hiện tượng sau khi có kết luận thanh tra, có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ rồi nhưng quá trình xử lý về kinh tế, hành chính, thu hồi tài sản… thì phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương còn chậm. Có những trường hợp kéo dài đến 3-5 tháng sau không “động đậy” gì, có trường hợp kéo dài cả năm cũng chưa giải quyết, dân bức xúc vì quyền lợi không được bảo đảm nên người dân lại đi khiếu kiện”, Phó thủ tướng nói.
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước phải bàn bạc, thống nhất rõ đơn vị nào Thanh tra làm, đơn vị nào Kiểm toán làm, tránh chồng chéo, không gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp và cơ quan, tổ chức. Tuy nhiên, đối với những trường hợp có dấu hiệu vi phạm vẫn tiến hành thanh tra đột xuất.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực, bên cạnh tiếp công dân, đối thoại, vấn đề cơ bản vẫn là khi tiến hành các dự án lớn, thu hồi nhiều đất đai của dân phải bảo đảm công khai, minh bạch, đúng pháp luật. Đối với đất công, đất sạch phải được đấu giá rộng rãi với sự giám sát của đoàn thể, Mặt trận, các tổ chức chính trị xã hội, báo chí thì sẽ không có điểm nóng xảy ra. Còn nếu úp úp mở mở, chia chác với nhau thế nào cũng bị phát hiện, xử lý, trừng trị. Người đứng đầu phải nêu gương, trong sạch, sống có tâm với đất nước, với dân.
